Hindistan ve Pakistan arasındaki çatışmalar, özellikle Keşmir üzerindeki uzun süredir devam eden anlaşmazlıktan kaynaklanıyor. 22 Nisan 2025’te Pahalgam’da gerçekleşen bir terör saldırısı, durumu daha da kötüleştirdi. Hindistan, Pakistan’ı desteklemekle suçladı ancak Pakistan bu iddiaları reddetti. Bu olay, iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kesilmesine, sınırların kapanmasına ve askeri çatışmalara yol açtı. Durum, nükleer silah sahibi iki komşu arasında potansiyel bir savaş riski taşıyor. Bu nedenle uluslararası toplumun dikkatini çekiyor.
NASIL BAŞLADI?
1947’de Britanya Hindistanı’nın bölünmesiyle Hindistan ve Pakistan bağımsız oldu. Keşmir, Müslüman çoğunluğa rağmen Hindu bir hükümdar tarafından yönetiliyordu. Hükümdar Hindistan’a katılmayı seçti, ancak Pakistan bölgenin Müslüman nüfusuna dayanarak hak iddia etti. Bu, 1947-48’de ilk Keşmir Savaşı’nı tetikledi.
KEŞMİR SORUNU
Bölge, Hindistan’ın ‘Cammu ve Keşmir’ ve Pakistan’ın ‘Azad Keşmir’ olarak adlandırdığı iki parçaya bölündü. Kontrol Hattı (LoC) sınırı belirledi, ancak her iki ülke tüm Keşmir’i istiyor. 1965 ve 1999’da (Kargil Savaşı) çatışmalar yaşandı.
NÜKLEER BOYUT
Her iki ülke 1998’de nükleer silah testleri yaptı. Bu, gerilimi küresel bir tehdit haline getirdi.
BU HALE NASIL GELDİ?
Son tetikleyici 22 Nisan 2025’te Hindistan kontrolündeki Cammu Keşmir’in Pahalgam bölgesinde 26 turistin öldüğü bir silahlı saldırı gerçekleştirilmesi oldu. ‘Keşmir Direnişi’ adlı grup sorumluluğu üstlendi. Hindistan, Pakistan’ı saldırıyı desteklemekle suçladı; Pakistan iddiaları reddetti.
DİPLOMATİK VE TİCARİ KOPUŞ
Hindistan, İndus Suları Anlaşması’nı askıya aldı, vize işlemlerini durdurdu, Wagah Sınır Kapısı’nı kapattı ve Pakistanlı diplomatları sınır dışı etti. Pakistan, hava sahasını Hindistan uçuşlarına kapattı ve ticareti durdurdu.
SU KRİZİ
Hindistan, Chenab Nehri’nden Pakistan’a su akışını kesti. Pakistan bunu ‘savaş nedeni’ sayacağını açıkladı. İndus Suları Anlaşması, 1960’tan beri iki ülke arasında kritik bir denge unsuru.
ASKERİ TIRMANIŞ
7 Mayıs 2025’te Hindistan, Pakistan idaresindeki Keşmir’de (Muzaffarabad, Kotli) ve Bahavalpur’da dokuz noktaya hava saldırısı düzenledi. Pakistan, cami ve sivil alanların vurulduğunu savundu, misilleme yaptı ve Hindistan’a ait bir kontrol noktasını yok etti. Pakistan, beş Hindistan savaş uçağı ve bir drone düşürdüğünü iddia etti.
HİNDİSTAN VE PAKİSTAN CEPHESİNDE NELER DÜŞÜNÜLÜYOR?
Hindistan: Saldırıları ‘terörle mücadele’ operasyonu olarak savunuyor, Pakistan’ı militanları desteklemekle suçluyor. Narendra Modi hükümeti, iç politikada milliyetçi söylemi güçlendirmek için sert bir duruş sergiliyor.
Pakistan: Saldırıları uluslararası hukuka aykırı ve sivil hedeflere yönelik olarak niteliyor. Nükleer savaş ihtimalini gündeme getirerek caydırıcılık stratejisi izliyor.
UZMANLAR NE DİYOR?
Uzmanlara göre, çatışmaların tam ölçekli bir savaşa dönüşmesi düşük ihtimal, ancak düşük yoğunluklu çatışmalar (Kargil benzeri) olası. Nükleer tehdit ve Hindistan’daki Müslümanlara yönelik olası katliamlar ise endişe kaynağı.
DİĞER ÜLKELER NASIL BAKIYOR?
ABD: Her iki ülkeyle iyi ilişkiler kurmaya çalışıyor, ancak Hindistan’ı Çin’e karşı stratejik bir müttefik olarak görüyor. Trump, çatışmanın sona ermesi için destek önerdi.
Çin: Pakistan’ın yanında olduğunu açıkladı. Keşmir’deki jeopolitik çıkarları ve Hindistan-ABD yakınlaşmasından rahatsızlık duyuyor.
Türkiye: Tarihsel olarak Pakistan ile yakın. Dışişleri Bakanı Fidan, Pakistanlı mevkidaşıyla görüşerek itidal çağrısı yaptı. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Hindistan’ın saldırısını ‘sorumsuzca’ diye kınadı.
Birleşmiş Milletler: Genel Sekreter Guterres, “Dünya bu çatışmayı kaldıramaz” diyerek itidal çağrısı yaptı. BM heyeti, Pakistan idaresindeki Keşmir’de incelemelerde bulunuyor.
İngiltere: Gerilimin düşürülmesi için diyalog çağrısı yaptı. Keir Starmer, sivillerin korunmasını vurguladı.
Fransa ve Rusya: Henüz net bir pozisyon almadı, ancak bölgesel istikrarsızlık endişesi var.
