CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2025 yılı Nisan ayında yaşanan ve ülke genelinde büyük zarar yaratan don felaketine dikkat çekerek, meteorolojik veriler ışığında bu dönemin kayıtlara geçen en soğuk nisan ayı olduğunu vurguladı. Gürer, “Özellikle 10-15 Nisan arasında, sadece 2,5 saat içinde sıcaklık 10 derece birden düştü. Bu ani don olayı 36 ili önemli ölçüde etkiledi, 61 ilde de zararlara yol açtı. İklim değişikliği ile ani don, dolu, sel, kuraklık, ani ısı yükselmeleri ve farklı zararlılar, hastalıklarla tarım kesimi sorunlu ve zor süreçler yaşamaya devam edecektir. Bu nedenle tarım çok boyutlu geleceği planlanmalıdır.” dedi.
ELMA İHRACATI ETKİLENDİ
Don felaketinin etkileri, özellikle meyve üretiminde dramatik kayıplara neden oldu. Gürer, Niğde’deki elma üretiminin neredeyse tamamının zarar gördüğünü belirtti. “Örnek olarak Niğde’de 600 bin tonluk elma üretiminin yüzde 95’i, yani yaklaşık 570 bin tonu, don nedeniyle kaybedildi. Bu da yaklaşık 205 milyon dolarlık bir ekonomik zarara karşılık geliyor. Üstelik 150 bin tonluk elma ihracatı da bu kayıptan etkilendi. Bu durum, ihracat gelirimizi olumsuz etkiledi. Ülke genelinde ise 4,5 milyon ton elma üretimimizin bu yıl yüzde 38,7 oranında ürün kaybı olacağı TÜİK tarafından öngörüldü…” şeklinde konuştu. Gürer, ayrıca kiraz, kayısı, şeftali, fındık, ceviz gibi diğer ürünlerde de ciddi kayıplar yaşandığını vurguladı.
Zirai donun yalnızca tarımsal üretimi değil, istihdamı da tehdit ettiğine dikkat çeken Gürer, tarım ekosistemindeki zincirleme etkilere işaret etti. “Niğde’de yalnız elma üretiminde 100 büyük işletmemizde 6 bin kişi istihdam ediliyor. Don nedeniyle işsiz kalma riskiyle karşı karşıyalar…” diyerek, üretici, işçi ve tarımın yan sektörlerinin tümünün bu afetten olumsuz etkilendiğini belirtti. Gürer, ürün kayıplarının soğuk hava depoları, ihracat, iç piyasa fiyat dengeleri ve tarım girdi sektörlerini de sarsacağını ifade etti.
Gürer, sadece doğrudan tarımsal kayıpların değil, buna bağlı olarak gelişen sosyal ve psikolojik sorunların da göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi. “Bu afet, kırsal bölgelerde gelir düzeyinde ani çöküş, işsizlik ve sosyal dışlanma risklerini beraberinde getiriyor. Kadınlar ve gençler üzerinde orantısız etkiler yaratırken, psikolojik travmalar, umutsuzluk ve tükenmişlik yaşanıyor…” diyen Gürer, yaşanan tablonun geniş kapsamlı bir kriz olduğunu dile getirdi.
‘ACİL ÖNLEM ALINMALI’
Üreticilerin yalnız bırakılmaması gerektiğini vurgulayan Gürer, devletin kapsamlı ve uzun vadeli bir destek politikası oluşturması gerektiğini ifade etti. “Zirai don ile çiftçi, üretici, esnaf, işçi, ihracatçı ve kırsalda aileler süreçten çok yönlü zarar görmüştür. Yalnız meyveden ibaret bir kayıp değil, ülke ekonomisini doğrudan etkileyecek bu afet için iktidar, başta zararlar olmak üzere daha etkili şekilde sürece müdahale etmelidir.” diyen Gürer, afet bölgesi ilanı, borç erteleme, faizsiz kredi, sosyal destek ve TARSİM’in yeniden yapılandırılması gibi somut önlemlerin alınmasının şart olduğunu söyledi. Gürer sözlerini, “Zirai don vurup geçmedi. Etkisi ağır olacağı görülmelidir. Zirai don ile sosyal çöküş yaşanmaması için önlemler acil alınmalıdır.” diyerek tamamladı.
